وزارت معارف

وزارت معارف بعد از آنکه حکومت ملی، مجلس ملی را تشکیل داد و «میرجعفر پیشه وری» رهبر فرقه به صدر حکومت و به عنوان نخست وزیر تعیین شد ایشان کابینه خود را به مجلس ملی معرفی کردند. یکی از وزارتخانه های مهم در این کابینه وزارت معارف بود که آقای «محمد بی‌ریا» به عنوان وزیر معارف تعیین شد. وزارت فرهنگ با تلاش شبانه روزی خویش کتابهای «آنا دیلی» را به چاپ رساند که به زبان ترکی چاپ شده بودند، با چاپ این کتابها و تحصیل به زبان ترکی که باعث رسمی شدن زبان ترکی شده بود، خشم حکومت مرکزی و حاميان آنها در آذربایجان برانگیخته شد. چرا که، آنها دشمن زبان ترکی بودند و داراي تفكرات حدفي بودند. رسمی و دولتي شدن زبان تركي در آذربایجان باعث مي‌شد تمام تبليغات دروغين آنها از بين برود و ملت آذربايجان از يوغ استعماگران و استبدادگران بيرون بيايند. به اين دليل، آنها حملات خود را به زبان تركي شروع كردند. آری، یکی از بزرگترین اقدامات حکومت ملی رسمي و دولتي كردن زبان ترکی آذربایجانی بود، که باعث پریشانی طرفداران تفكرات حذفي شد. کتابهای «بیرنجی»، و «ایکینجی» از طرف انتشارات وزارت فرهنگ چاپ و منتشر شد. این کتابها با الفبای عربی-ترکی نوشته شده بود.این کتابها طبق دستور حکومت ملی و وزارت فرهنگ که دستور داده شده بود زبان ترکی، زبان رسمی در همه امور از جمله آموزش، ادارات، مکاتبات رسمی، فرمانهای ارتش... باشد چاپ شده بودند، که متن این مصوبه چنین بود: " 1- از امروز زبان ترکی زبان رسمی دولتی اعلام می‌گردد، تمام تصمیمات و آگهی‌های دولتی و فرمان‌های ارتش و لوایح قانونی مطلقا به زبان ترکی خواهد بود. 2- تمام ادارات دولتی و ملی، تجاری و اجتماعی مجبورند مطالب مربوط به امور خود را به زبان ترکی بنویسند، کلیه دفاتر و مدارکی که به این زبان نوشته نشده باشد رسمی محسوب نخواهد شد. 3- امور دادگاه‌ها به زبان ترکی انجام خواهد پذیرفت و برای کسانی که به زبان ترکی آشنائی ندارند، مترجم تعیین خواهد شد. 4- تابلوها در تمام ادارات و تجارتخانه‌ها مطلقاً ترکی خواهد بود. 5- سایر مللی که در آذربایجان زندگی می‌کنند حق دارند که امور خود را به زبان مادریشان انجام دهند، لیکن آنها باید نوشته‌ها و آگهی‌های رسمی خود را به زبان ترکی، به عنوان زبان رسمی دولتی و زبان ملی خود انتشار دهند. 6- درمدارس خصوصی ملل کوچکی که در آذربایجان زندگی می‌کنند تدریس زبان ترکی در کنار زبان مادریشان اجباری است. 7- ضمن تصویب و تائید تصمیمی که از طرف وزیر فرهنگ حکومت ملی مبنی بر گذراندن درسها به زبان ترکی در تمام مدارس اتخاذ گردیده انجام این امر را به مانند یک وظیفه ملی به دست کلیه آموزگاران زن و مرد می‌سپارد. نخست وزیر حکومت ملی آذربایجان؛ میرجعفر پیشه وری" رسمی شدن زبان ترکی در آذربایجان برای اولین بار در زمان حکومت ملی انجام شد که یکی از افتخارات حکومت ملی می‌باشد که باعث شد هویت ملی ترکها در آذربایجان به نحو مطلوب از طرف مردم پذیرفته شود و ملت آذربایجان به هویت ملی خویش بازگشته و به آن افتخار کنند. علاوه بر این، رسمی شدن زبان ترکی در آذربایجان موجب شد که حملات دار و دسته‌های حکومت مرکزی و وابستگان به بیگانه‌ها در تهران بر علیه ترک‌ها بیشتر شود و آنها شانتاژهای خود را بر علیه حکومت ملی بیشتركردند و این مسأله نشان می‌دهد که آنها چقدر کینه و نفرت از زبان ترکی داشتند که تحمل رسمی شدن آن را نداشتند و با زور توپ و تفنگ می‌خواستند زبان ترکی را از بین ببرند و زبان فارسی را به زور به مردم آذربایجان تحمیل کنند.